Berichten

Interviewvragen van tevoren doorsturen: goed of fout?

Best Value wordt steeds vaker toegepast. Het aantal inschrijvers die eerder aan een Best Value-aanbesteding hebben meegedaan neemt daarmee ook toe en zijn steeds beter voorbereid op de interviews.

Is dat goed of fout? Is het erg als inschrijvers de vragen voor de interviews vooraf al weten? Ik vind van niet. Mijn ervaring is dat er dan nog steeds onderscheid is.

‘Interviewvragen nooit van tevoren doorsturen’

Bij opdrachtgevers bestaat vaak huiver als ik voorstel om de interviewvragen van tevoren toe te sturen aan de inschrijvers.

Dan weten ze precies wat we gaan vragen. Dan zijn ze voorbereid.

Ook bij mijn activiteiten voor de Best Value-certificeringsboard, waarbij ik mensen begeleid bij het schrijven van hun artikel voor de certificering, is een vaak gezien statement dat de interviewvragen nooit van tevoren aan de inschrijvers bekend mogen worden gemaakt. Met het toenemen van de toepassing van Best Value is zelfs het advies om de vragen voor de interviews steeds te wijzigen zodat je de inschrijvers verrast.

Laten zien dat je expert bent

Een uitspraak waar ik het als Best Value-expert pertinent mee oneens ben. Het doel van het interview is niet om de inschrijver pootje te lichten of om de geïnterviewde beter te laten zijn dan hij is, het is juist de bedoeling om de inschrijver alle ruimte en mogelijkheden te geven om te laten zien dat hij of zij expert is. Om de opdrachtgever via dominante informatie te laten zien dat ze een goede match zijn voor de opdracht.

Verkeerde beoordelingscriteria

Als je de inschrijvers onvoorbereid het interview in laat gaan, loop je het risico inschrijvers meer op hun kwaliteit in het omgaan met dergelijke situaties te beoordelen in plaats van degene te selecteren die de klus het beste kan uitvoeren.

Net als bij de schriftelijke documenten gaat het bij de interviews ook om verifieerbare, dominante informatie die voor het onderscheid zorgt. Laat inschrijvers zich juist wel voorbereiden op het interview. Het onderscheid wordt er juist groter door en de selectie wordt er alleen maar beter van.

Door de mand vallen

Als je als geïnterviewde of inschrijver geen verifieerbare dominante informatie hebt, wordt het namelijk niet makkelijk. Het mooier verkopen dan het is (‘jokken’) kan uiteraard, maar dan val je later door de mand bij de verificatie en kunnen de mooie praatjes niet waargemaakt worden.

Bewijs

Ik gebruik een set hoofdvragen (ca. 10) die van tevoren naar alle inschrijvers gestuurd worden, zoals ‘Waarom ben jij de expert?’ en ‘Wat is je plan?’. Tijdens het interview nemen we de informatie in de beantwoording voor waar aan. In de fase daarna, bij de start van de concretiseringsfase of net daarvoor, vindt de verificatie plaats en moet er met verifieerbare informatie worden aangetoond dat hetgeen gezegd is tijdens het interview ook daadwerkelijk de waarheid is. Het bewijs. Degene die een mooi verhaal heeft bedacht en heeft gejokt valt op deze manier altijd door de mand met als gevolg een hoop tijd besteed voor niks en ‘jokken’ tijdens een aanbesteding is niet goed voor je reputatie.

Laat inschrijvers wel voorbereiden

Stuur dus juist wel alle inschrijvers de vragen van tevoren toe. Het gaat uiteindelijk om verifieerbare, dominante informatie die voor onderscheid zorgt en aantoont dat iemand de juiste expert is voor de klus.

Best Value: domme vragen bestaan wel degelijk

Auteur: Daniela Verheul, Daniela Verheul Consultancy
Best Value Sales

Iedereen kent het Nederlandse gezegde ‘Domme vragen bestaan niet’. Binnen de Best Value zienswijze blijkt dat domme vragen wel degelijk bestaan. In de praktijk zien we dat bij de Nota van Inlichtingen veel ‘domme vragen’ worden ingediend.

Nota van Inlichtingen

Normaalgesproken is er in de gunningsfase alleen op vooraf bepaalde momenten contact tussen de aanbieder en de opdrachtgever. Aanbieders kunnen vragen insturen voor de Nota van Inlichtingen. De opdrachtgever geeft dan antwoord op alle vragen van alle aanbieders. Elke aanbieder krijgt een kopie van deze vragen met de bijhorende antwoorden.

Zegt u het maar

Domme vragenIn de praktijk zien we dat meer dan de helft van de vragen bij een Nota van Inlichtingen bestaat uit ‘domme vragen’. Dit zijn vragen waar de expert, vanuit het gedachtegoed van Best Value, zelf antwoord op kan geven. De opdrachtgever antwoordt dan steevast: ‘Zegt u het maar, u bent de expert.’

Hiermee geeft de opdrachtgever aan dat dit soort vragen niet past binnen de Best Value aanpak. De expert dient zelf te bedenken wat het antwoord is. Dat het aantal ‘domme vragen’ zo hoog is, is een indicatie dat aanbieders de Best Value methodiek niet doorgronden of omarmen.

Probleem voor klant en aanbieder

Een probleem aan zowel de kant van de klant als aan de kant van de aanbieder. Met de methodiek en uitgangspunten worstelende aanbieders brengen namelijk het niveau van inschrijving omlaag wat nadelig is voor de opdrachtgever. Daarnaast bewandelt de aanbieder een verkeerd spoor; hij creëert geen goede Best Value aanbieding en verlaagt daarmee zijn win-kans.

Vragen die je beter NIET kunt stellen

De volgende soort vragen worden als ‘domme vragen’ bestempeld vanuit Best Value oogpunt.

  • Vragen over de oplossingsrichting: ‘Wilt u 3 sterren isolatieglas?’
  • Vragen over aanvullende wensen: dit zijn kansen waarvan de expert zelf moet bedenken of dit past bij de doelstellingen van de opdrachtgever – ‘Wat vindt u van 4 sterren isolatieglas?’
  • Vragen over de specificatielijst: bij Best Value gaat het niet over specificaties. Hoe minder specificaties, hoe beter – ‘Wanneer ontvangen wij het bestek?
  • Vragen over technische details: door het stellen van dit soort vragen wordt een project onnodig complex maken gemaakt – ‘Hoe zit precies jullie infrastructuur in elkaar?’
  • Concurrentiegerichte vragen: vragen stellen om de concurrent op het verkeerde been te zetten; het gaat bij Best Value om jouw bijdrage aan de doelstellingen van de klant en de onderbouwing daarvan met meetbare prestatie informatie. Dat, samen met de inschrijfprijs, vormt de aanbieding en bepaalt de concurrentiepositie/ranking. Je gaat daarbij uit van eigen kracht, (dat wat er is) en minder van concurrentieoverwegingen (dat wat je graag zou willen).

Vragen die je WEL kunt stellen

De onderstaande vragen zijn verduidelijking van de uitvraag en helpen de aanbieder juist wel op weg bij het maken van een Best Value aanbieding.

  • Vragen bij onduidelijkheid over de situatie bij de klant: ‘Wat zijn uw huidige jaarlijkse energiekosten?’
  • Vragen bij onduidelijkheid over doelstellingen (of eisen en randvoorwaarden): ‘Uw doelstelling is ‘Leidinggevenden nemen verantwoordelijkheid en regie t.a.v. verzuimmanagement’. Kunt u aangeven of dit een koerswijziging t.o.v. de huidige situatie is?’
  • Vragen over de status van informatie die is aangeleverd: gaat het om bindende informatie of niet? Aan bindende informatie moet je je houden, zo niet dan heb je bewegingsruimte voor een eigen oplossing – ‘Is de door u meegeleverde tekening van het gebouw bindende informatie?’
  • Vragen over het Best Value proces en/of aanpak: ‘Zijn de interviews individueel of met de twee sleutelfunctionarissen tegelijkertijd?
  • Vragen over de procedure in het algemeen: ‘Kunnen de stukken ook digitaal worden aangeleverd?’

[hr]

Mentoring programmaE-learning: zelf aan de slag met Best Value

Wil je met Best Value ervaring steeds zelfstandiger aan de slag en maximale prestaties behalen? Wij zijn bezig met de ontwikkeling van een speciaal mentoring programma voor iedereen die zelf Best Value in de organisatie verder wil brengen.

E-learning

Het mentoring programma bevat video-opdrachten, uitgebreid trainingsmateriaal, voorbeelden uit de praktijk, handige stappenplannen en mentoringsessies waarmee jij je team kunt begeleiden in een Best Value-aanbesteding of inschrijving.

Met dit programma lopen jij en je team zelfstandig en op elk gewenst moment het hele Best Value-proces door middel van verschillende e-learningmodules met intervisiemomenten met een ervaren A+ gecertificeerde Best Value expert.

Meer info ontvangen?

Ben je geïnteresseerd en wil je meer informatie? Laat dan hier je gegevens achter en wij houden je op de hoogte van dit nieuwe mentoring programma.